1939

26 kwietnia

W sali École Normale de Musique  odbywa się koncert kompozytorski Grażyny. W programie m.in. I Kwartet, Trio obojowe, Sonata fortepianowa i Partita na skrzypce i fortepian. Fragment relacji z tego koncertu w liście do rodziny z 26 kwietnia:

Zaczęło się z opóźnieniem 15 minutowym, czyli 15 po 9–tej. Tria z „Sonaty fortepianowej” nie słuchałam, bo musiałam grać, ale wyszłam później i tak z zimnymi rękami i nagle, jak stanęłam na estradzie, zgubiłam tremę. Grałam strasznie spokojnie, po prostu nadzwyczajnie. Było ludzi jak na taki koncert zadziwiająco dużo, bo ok. 300. Spodziewałam się 50 osób. To mała sala, tak, że wyglądało świetnie. Po I części przyszedł Lechoń i dużo ludzi.

2 maja

Bacewiczówna daje recital skrzypcowy w radio paryskim. W programie między innymi utwory Szymanowskiego i Wieniawskiego.

Latem, po półrocznym pobycie w Paryżu, kompozytorka wraca do Polski.

1 września — napad hitlerowskich Niemiec na Polskę rozpoczyna II wojnę światową.
17 września — na wiadomość o wkroczeniu wojsk sowieckich do Polski Stanisław Ignacy Witkiewicz popełnia samobójstwo.
James Joyce tworzy swoje najbardziej hermetyczne dzieło — Finnegans Wake.

1940

Vytautas Bacevičius komponuje II Symfonię „Sinfonia della Guerra”, którą dedykuje swej siostrze Grażynie.

5 marca — Józef Stalin podpisuje dokument o likwidacji polskich więźniów wojennych. 22 000 oficerów Wojska Polskiego zostaje wkrótce rozstrzelanych (m.in. w Katyniu).
29 czerwca — w Szwajcarii umiera Paul Klee.
21 października — ukazuje się drukiem powieść Ernesta Hemingaya – Komu bije dzwon.
7 listopada — prawykonanie Symfonii in C Igora Strawińskiego, dzieła utrzymanego w stylistyce neoklasycznej.

1941

Na konspiracyjnym koncercie zostaje wykonana Sonata na skrzypce solo Bacewiczówny.

15 stycznia — w obozie w Görlitz zostaje wykonany Quatour pour la fin du temps Oliviera Messiaena.
22 czerwca — Niemcy napadają na Zwiazek Radziecki.
29 czerwca — w Stanach Zjednoczonych umiera Ignacy Jan Paderewski.
30 lipca — zostaje zawarty układ Sikorski–Majski przywracający stosunki dyplomatyczne między Polską a ZSRR.
9 października — prezydent Franklin Delano Roosevelt podejmuje decyzję o programie mającym na celu budowę bomby atomowej. Projekt ten będzie znany jako „projekt Manhattan„.
7 grudnia — atak Japończyków na Pearl Harbour. Początek działań wojennych na Pacyfiku.

1942

20 lipca

Przychodzi na świat jedyna córka Bacewiczówny — Alina, w przyszłości plastyczka i poetka.

22 lutego — w Brazylii popełnia samobójstwo Stephan Zweig.
23 sierpnia — początek bitwy pod Stalingradem – przełomowy moment drugiej wojny światowej.
14 lutego — powstaje Armia Krajowa (z przekształconego Związku Walki Zbrojnej).
John Cage komponuje pieśń do słów Jamesa Joyce’a A wonderful widow of eighteen’s spring.

1943

21 maja

W salonie Woytowicza odbywa się prawykonanie II Kwartetu smyczkowego Bacewiczówny. Wykonawcami jest Kwartet Umińskiej w składzie: Eugenia Umińska — I skrzypce, Tadeusz Ochlewski — II skrzypce, Henryk Trzonek — altówka i Kazimierz Wiłkomirski — wiolonczela.

19 kwietnia — wybucha powstanie w getcie warszawskim.
28 listopada – 1 grudnia — konferencja wielkich mocarstw w Teheranie.
8 października — Béla Bartók kończy pisać Koncert na orkiestrę.
4 listopada — prawykonanie VIII Symfonii Dymitra Szostakowicza.
28 marca — w Beverly Hills umiera Sergiusz Rachmaninow.
31 lipca — z lotu zwiadowczego nie wraca słynny pisarz Antoine de Saint–Exupery.

1944

Sierpień–wrzesień

Bacewiczówna spędza okres Powstania w Warszawie. W czasie pierwszych dni sierpnia jej siostra Wanda zostaje poważnie ranna w obie nogi.

Andrzej Biernacki leczy rannych i chorych w prywatnej lecznicy „Sano” przy ulicy Lwowskiej 13.

Po upadku powstania rodzina Bacewiczów przebywa najpierw w Grodzisku Mazowieckim, a potem przenosi się do Lublina.

Powstaje opowiadanie Czy to pan doktor Potrowski?

23 stycznia — w Oslo umiera Edvard Munch.
1 lutego — umiera Piet Mondrian.
1 sierpnia — wybucha w Warszawie powstanie. Przyniesie ono zagładę miasta, zginą też poeci Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy oraz kompozytor Roman Padlewski.
13 grudnia — we Francji umiera Wassily Kandinsky.
19 grudnia — Yvonne Loriod prawykonuje Vingt regard sur l’Enfant Jesus Oliviera Messiaena.

1945

Luty–marzec

Bacewiczówna pracuje w Lublinie, gdzie daje liczne koncerty (między innymi: 1 lutego, 10 i 22 marca)

Kwiecień–październik

Grażyna Bacewicz pracuje w Konserwatorium w Łodzi prowadząc klasę skrzypiec i teorii. W tym czasie jej mąż, Andrzej Biernacki pracuje w szpitalu w Grodzisku Mazowieckim.

Listopad

Bacewiczówna przenosi się do Warszawy.

6 grudnia

W Filharmonii w Katowicach ma miejsce recital Grażyny Bacewicz.

17 stycznia — wyzwolenie Warszawy przez wojska radzieckie.
8 maja — koniec II wojny światowej.
24 października — powstaje Organizacja Narodów Zjednoczonych.
W Polsce zostają powołane organizacje muzyczne: Polskie Wydawnictwo Muzyczne w Krakowie, Związek Kompozytorów Polskich, czasopismo „Ruch Muzyczny”, restytuuje swą działalność Polskie Towarzystwo Muzyki Współczesnej i wiele filharmonii. Powstaje Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia.
15 września — w Wiedniu Anton Webern zostaje przypadkowo zastrzelony przez żołnierza amerykańskiego.
26 września — w Nowym Jorku umiera Béla Bartók.
7 czerwca — premiera opery Beniamina Brittena — Peter Grimes.
Czesław Miłosz wydaje zbiór wierszy z lat 1932–45 Ocalenie.

1946

Marzec–czerwiec

Grażyna Bacewicz jako skrzypaczka odbywa trzymiesięczne tournée po Francji. Między innymi występuje z Orkiestrą Lamoureux pod dyrekcją Pawła Kleckiego (2 maja) wykonując w Salle Pleyel I Koncert skrzypcowy Karola Szymanowskiego. Występuje też w Salle Gaveau (23 maja), w sali YMCA (28 maja), bierze udział w koncercie na rzecz kobiet polskich (10 maja) oraz w koncercie na rzecz Filharmonii Warszawskiej (27 kwietnia).

18 pażdziernika

Prawykonanie II Koncertu skrzypcowego Bacewiczówny w Łodzi. Partię skrzypiec wykonuje kompozytorka, orkiestrą Filharmonii Łódzkiej dyryguje Tadeusz Kiesewetter.

11 lutego — powstaje Instytut Literacki w Paryżu.
5 marca — Winston Churchill podczas przemówienia w Fulton (USA) mówi o „żelaznej kurtynie”.
1 października — ogłoszenie wyroku Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze. Na karę śmierci zostało skazanych 12 zbrodniarzy wojennych.
Z inicjatywy Wolfganga Steinecke rozpoczynają działalność Międzynarowe Kursy Nowej Muzyki w Darmstadt.
Hermann Hesse otrzymuje nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.

1947

Luty–maj

Grażyna Bacewicz po raz kolejny przebywa w Paryżu.

9 maja

Kompozytorka daje recital w Ècole Normale de Musique w Paryżu (w programie m.in. II Sonata skrzypcowa)

28 maja

Bacewiczówna występuje w sali YMCA w Warszawie.

19 stycznia — w Polsce wybory do Sejmu Ustawodawczego.
5 czerwca — ogłoszenie Planu Marschalla.
Wydanie powieści Alberta Camusa Dżuma.
Tomasz Mann kończy prace nad powieścią Doktor Faustus, w której ważnym wątkiem jest życie kompozytora wzorowane na postaci Arnolda Schönberga.
Andre Gide zostaje laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.
Powstają nowatorskie utwory Andrzeja Panufnika: Kołysanka i Krąg kwintowy.

1948

Luty

Bacewiczówna występuje w Łodzi, Warszawie i Krakowie jako skrzypaczka.

Marzec

Kompozytorka otrzymuje II nagrodę na Międzynarodowym Olimpijskim Konkursie Sztuki w Londynie za Kantatę Olimpijską do słów Pindara.

18–20 maja

Grażyna Bacewicz przebywa w Pradze (Czechosłowacja) na zjeździe krytyków i kompozytorów.

Andrzej Biernacki zostaje kierownikiem I Kliniki Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Warszawie.

Postaje III Sonata na skrzypce i fortepian dedykowana Tadeuszowi Ochlewskiemu oraz najpopularniejsze dzieło Bacewiczówny — Koncert na orkiestrę smyczkową.

W nocy z 22 na 23 kwietnia rozpoczyna się blokada Berlina przez ZSSR. Potrwa ona przez 11 miesięcy.
25–28 sierpnia — we Wrocławiu odbywa się Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju.
6 kwietnia — w Katowicach ma miejsce prawykonanie I Symfonii Witolda Lutosławskiego.
15 grudnia — w Auli Politechniki Warszawskiej odbywa się Kongres Zjednoczeniowy PPS i PPR – powstaje PZPR.
Powstają Powidoki słońca Władysława Strzemińskiego.
Pierwsza wystawa Willema de Kooninga w Eagen Gallery w Nowym Jorku,
Olivier Messiaen komponuje SymfonięTurangalila.